W listopadzie obchodzone są Dni Honorowego Krwiodawstwa PCK, a 14 czerwca obchodzony jest Światowy Dzień Honorowego Dawcy Krwi. Honorowe Krwiodawstwo jest akcją społeczną mającą na celu pozyskiwanie krwi od osób zdrowych na rzecz chorych wymagających jej transfuzji. Leczenie krwią jest możliwe tylko dzięki stałej bazie dawców krwi. Krew jest jednym z najniezbędniejszych leków i ma szerokie zastosowanie szczególnie w chirurgii. Rozwój krwiodawstwa umożliwił postępy w chirurgii naczyń, serca, klatki piersiowej. Rozwinęło się także leczenie hemofilii oraz ciężkich postaci niedokrwistości. Krwiolecznictwo umożliwiło też terapię przewlekłych chorób nowotworowych i stało się nieodzowne w zabiegach przeszczepiania narządów. Dzięki transfuzjom krwi zmniejszyła się umieralność okołooperacyjna i powypadkowa. Rozwój honorowego krwiodawstwa rozpoczął się w Polsce z inicjatywy Polskiego Czerwonego Krzyża (PCK) w 1958 r. Oddawana krew jest prawnie traktowana jako darowizna. Honorowym dawcą zostaje osoba, która choć raz oddała honorowo krew. Wielokrotnym dawcą zostaje się po oddaniu krwi co najmniej dwa razy. Kwalifikowanie kandydata do oddawania krwi jest regulowane ścisłymi przepisami. Potencjalny dawca krwi musi spełnić odpowiednie warunki:
– odpowiedni wiek – 18 – 65 lat;
– waga powyżej 50 kg;
– brak zachorowania na takie choroby jak żółtaczka, kiła;
– zapoznanie się z „Informacją o chorobach zakaźnych dla krwiodawców” i wypełnienie kwestionariusza dla krwiodawców;
– w ciągu ostatnich 6 miesięcy brak zabiegów operacyjnych, tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała;
– nie może być na czczo.
Dawcami krwi nie mogą być kobiety w ciąży i w okresie 6 miesięcy po porodzie oraz w okresie menstruacji oraz 3 dni po jej zakończeniu.Wszyscy kandydaci na krwiodawców są poddawani badaniu lekarskiemu, a ponadto jest zbierany od nich wywiad. Wskazane jest , by dawca był wypoczęty, a w ciągu doby poprzedzającej oddanie krwi wypił co najmniej 2 litry płynów. Palacze tytoniu powinni ograniczyć liczbę wypalanych papierosów. Przed oddaniem krwi należy też przedstawić aktualny dokument ze zdjęciem.Sprzęt używany do pobierania krwi od dawców jest sterylny i nie ma groźby zakażenia chorobami przenoszonymi drogą krwi. Po oddaniu krwi pełnej lub wybranych jej składników dawca otrzymuje ekwiwalent
o równowartości 4500 kcal(posiłek regeneracyjny, czekoladę, słodycze, sok).Dzień oddania krwi jest wolny od nauki, pracy i traktowany jako nieobecność usprawiedliwiona. Krwiodawcy przysługuje również zwrot kosztów podróży, bezpłatne wyniki badań laboratoryjnych: oznaczenie grupy krwi z wpisem do dokumentu, morfologię, badania wirusologiczne. W ramach promocji honorowego krwiodawstwa honorowi dawcy krwi mogą otrzymać nieodpłatnie kartę identyfikacji grupy krwi.
Honorowi dawcy krwi zasługują na uznanie i szacunek społeczeństwa. Słowa podziękowania należą się wszystkim, którzy oddają krew systematycznie, oraz tym, którzy zrobili to tylko raz. Każda kropla krwi jest bardzo ważna, a także cenne jest pozyskiwanie nowych krwiodawców. W legitymacji honorowego dawcy krwi napisano, że oddanie własnej krwi to zabieg szczególnie szlachetny i bezinteresowny na rzecz ratowania zdrowia i życia drugiego człowieka potwierdzający ideę ludzkiego braterstwa.
Bibliografia
Teresa Niechwiadowicz-Czapka, Anna Klimczyk: „Leczenie krwią”, PZWL, Warszawa 2015.
Opracowała:Urszula Woźniak
